Sámi suhttu
Oaivemozit/galskap/madness, 2013 - Máret Ánne Sara.
Lea go sámevuohta dohkkehuvvon oassin das mii gullá nationála oktavuhtii? Mii vuolggaha sámi dáidaga nana politihkalaš áŋgiruššama? Kulturráđđi ja Sámediggi loktejit dan áššin jagi 2017 jahkekonferánsii. Gažaldagat gusket sihke dáža ja sámi dáidda- ja kulturdoaimmaheddjiide!
Lohkh daam teekstem åarjelsaemien.
Lågå dáv tevstav julevsámegiellaj.
Les denne teksten på norsk.
2017 lea mearkajahki sámi oktavuođas. 100 jagi lea vássán vuosttaš sámi riikkačoahkkima rájes Roandimis, 40 jagi Álttá-akšuvnna rájes ja 20 jagi dan rájes go Gonagas Harald šállošii dáruiduhttinpolitihka sápmelaččaid ektui. Ollu lea dáhpáhuvvan dáid dáhpáhusaid geažil. Sámediggi ásahuvvui 1989, ja máŋga sámi ásahusa leat vuođđuduvvon. Dán giđa mearridii Stuorradiggi ahte galgá ásahuvvo kommišuvdna dan várás ahte guorahallat sámiid ja kvenaid historjjá.
Sámi ja álgoálbmogiid dáidda lea jearahuvvon riikkaidgaskasaččat. Muhto man muddui oidno ja gullo sámi ovdanbuktin min nationála kulturmuitalusas? Lea go dáža kulturdoaimmaheddjiin doarvái buorre máhttu sámi dáidagis, historjjás ja duohtavuođas – ja atnet go sii dan lunddolaš oassin min oktasaš kultuvrras? Mo mii sihkkarastit sámevuođa fuolaheami sihke nationála ja sámi riikkaidgaskasaš oktavuođas? Fáddá rahpá digaštallamii iešmearridanvuoigatvuođa, áimmahuššama, sirrema, fátmmasteami, máhtu ja fámu birra.
Ollu nuorra sámi dáiddárat geavahit dáidaga dasa ahte dovddahit duššástuvvama ja dasa ahte ovdanbuktit iežaset duohtavuođa. Mii lea luoikkan bajilčállaga sámi dáiddára, Carola Grahn, dahkosis ja lokte sámi moari áššelistui. Bajilčála čujuha dasa mo gižžudanvuohki lea deaŧalaš sámi dáidagii. Maid mearkkaša dáidaga ja politihka lagas čatnaseapmi? Guoská go moarri maiddái daidda oktasaš árvvuide mat máilmmiviidosaččat leat garra deattu vuolde otne – luondduriggodagat, árbevierut, hilljivuohta, vuoiŋŋalašvuohta – árvvut man birra álgoálbmogiin lea erenoamáš máhttu ja eará fuolahanstrategiijat?
Moarri sáhttá ovdanbuktojuvvot sihke jitnosit ja jaskadit. Moarri sáhttá buvttihit konfrontašuvnna, digaštallama, buhtástusa ja ođasmahttima. Áigumušaiguin boahtteáiggi várás mii loktet sámi dáidaga ja kultuvrra áššelistui.
Kulturráđi jagi 2017 jahkekonferánsa
Lágiduvvo ovttas Sámedikkiin
Duorastaga skábmamánu 9. b. Det Norske Teateris
Eanet dieđut: kulturradet.no/arskonferansen-2017
SKÁBMAMÁNU 9.B
Gos: Det Norske Teateris