Saemien sikne
Oaivemozit/galskap/madness, 2013 - Máret Ánne Sara.
Mah dïhte saemien lea jååhkesjamme goh akte bielie dehtie nasjonaale soptsesistie? Gubpede dïhte nænnoes politihkeles eadtjohkevoete saemien tjeahposne båata? Kultuvreraerie jïh Saemiedigkie vihkeles gyhtjelassh biejjieöörnegasse biejieh jaepiekonferansesne 2017. Gyhtjelassh ïedtjem utnieh dovne nöörjen jïh saemien tjeahpoe- jïh kultuvreaktööride!
Loga dán teavstta davvisámegillii.
Lågå dáv tevstav julevsámegiellaj.
Les denne teksten på norsk.
2017 akte mïerhkejaepie saemien ektiedimmesne. Daelie 100 jaepieh mænngan dïhte voestes saemien rijhketjåanghkoe lij Tråantesne, 40 jaepieh Alta-aksjovnen mænngan jïh 20 jaepieh mænngan Gånka Harald daaroedehtemepolitihkem gaatelassji mij saemiej vööste orreme. Jïjnje lea sjugniehtovveme daej heannadimmiej gaavhtan. Saemiedigkie tseegkesovvi 1989, jïh jienebh saemien institusjovnh leah bæjjese bigkeme. Daan gïjren Stoerredigkie nænnoesti aktem kommisjovnem tseegkedh juktie saemiej jïh kveeni histovrijem kraanskodh.
Gaskenasjonaale suerkesne saemien jïh aalkoealmetji tjeahpoen mietie gihtjesåvva. Men mennie mieresne saemien symbovlh vååjnoeh jïh govloeh mijjen nasjonaale kultuvresoptsesisnie? Nöörjen kultuvreaktöörh nuekies hijven daajroem saemien tjeahpoen, histovrijen jïh rïektesvoeten bïjre utnieh – jïh dah hov daajroem utnieh daate akte iemie bielie mijjen ektie kultuvreste? Guktie vaarjelimmiem gorredibie destie mij lea saemien dovne nasjonaale ektiedimmesne jïh aktene saemien dåeriesnasjonaale ektiedimmesne? Daate teema digkiedimmiem rïhpeste dej aamhtesi bïjre goh jïjtjeraarehkereakta, vaarjelimmie, isolasjovne, inkluderadimmie, daajroe jïh faamoe.
Gellie noere saemien tjiehpiedæjjah tjeahpoem nuhtjieh juktie sijjen aajhpehtsvoetem vuesiehtidh jïh jïjtsh rïektesvoetem våajnoes darjodh. Mijjieh tihtelem aktede vierhkeste lööneme dehtie saemien tjiehpiedæjjeste Carola Grahn jïh saemien siknem biejjieöörnegasse bïejeme. Bijjiebaakoe tjïerteste guktie dïhte sjïere gæmhpoe lea akte vihkeles bielie dehtie saemien tjeahposte. Mij dïhte lïhke ektiedimmie tjeahpoen jïh politihken gaskem sæjhta jiehtedh? Sikne aaj dej ektie aarvoej bïjre mah leah behtjiedimmien nuelesne abpe veartenisnie daan biejjien – eatnemevierhtieh, aerpievuekieh, soejmetjevoete, voejkenevoete – aarvoeh mej bïjre aalkoealmetjh sjïere daajroem jïh gorredimmievuekieh utnieh.
Sikne maahta vååjnesasse båetedh dovne reegkesligke jïh vielie sjaevehts. Sikne maahta nuepiem vedtedh konfrontasjovnese, digkiedidh, reejnedh jïh orrestidh. Tjelmiejgujmie båetijen aajkan mijjieh saemien tjeahpoem jïh kultuvrem biejjieöörnegasse bïejebe.
Kultuvreraerien jaepiekonferanse 2017
Öörnesåvva laavenjostosne Saemiedigkine
Duarstan gålkoen 9.b., sijjesne Det Norske Teatret
Vielie bïevnesh: kulturradet.no/arskonferansen-2017
GÅLKOEN 9.B
Gusnie: Det Norske Teaterisnie, Oslo